بیشتر مردم هیچ وقت یک ازدواج خوب و عشق واقعی را در عمرشان ندیده اند ، بنابراین اطلاعات و افکارشان از کتابها و داستان های عشقی در مجلات و کتابها عاریه می گیرند که در آنها مثلا شوهر معاون مدیر عامل یک شرکت بزرگ است و هر روز غروب با یک دسته گلسرخ به خانه می آید ، زن نازک اندام است و در پیراهن دکولته وتوالت هیجان انگیزش، در خانه مجلل با لوسترهای گران قیمت ، غروب منتظر اوست و لبهای او را می بوسد. شمع روی میز ناهارخوری شاعرانه می سوزد و موزیکی که می توان با آن عشق کرد از دستگاه استریو پخش می شود بعد وقتی این تبلور شروع به ذوب شدن می کند ، وقتی موکت اتاق از فرط رفت و آمد فک و فامیل های زن و شوهر ساییده و سوراخ سوراخ می شود، وقتی سوراخ دستشویی می گیرد، ضبط  صوت از کار می افتد، بچه گریه میکند، شوهر را اخراج می کنند، او دیگر نه تنها نمی گوید دوستت دارم بلکه حتی او را نه با اسم کوچکش بلکه با “هی “صدا می کند.

عشق از نگاه تحلیل رفتار متقابل TA

در واقع عشق  از شناخت کامل خود و طرف مقابل حاصل می شود و تا این شناخت کامل نشود هرگونه ادعایی بر عشق بی معناست ،  عشق در ابتدای آشنایی کار کودک درون است و می دانید که کودک منبع احساس است ، اما اگر این احساسات از یک کودک آسیب دیده نشات گرفته باشد ، قطعا ادامه روند ارتباط با اشکال همراه خواهد بود. 

یکی از دوستانم، داستانی را برایم تعریف کرد که وقتی پسر کوچکی بود برایش اتفاق افتاده بود  ….، یک شب پس از صرف شام ، مادرشان به بچه ها که تعدادشان پنج خواهر و برادر بود اعلام کرد که برای دسر مقداری بیسکویت دارند که ته ظرف باقی مانده است و با این حرف ظرف شیرینی را آورد و روی میز گذاشت که البته بچه ها بلافاصله به آن حمله ور شدند و کوچکترین بچه که چهار ساله بود آخرین قطعه بیسکویت  که یک گوشه آن شکسته بود به دستش رسید ، بچه کوچک لحظه ای با بدبختی به بیسکویت نگاه کرد ، بعد آن را روی زمین انداخت و با گریه گفت : بیسکویت من شکسته …..

بچه کل بیسکویت را به دور انداخت به دلیل اینکه گوشه اش شکسته بود ، یا به بزرگی مال بقیه نبود ، بعدها در خانواده آنها این حرف بچه کوچک تکیه کلام و ضرب المثلی برای هر نوع شکایت و نارضایتی از زندگی شده بود: ( چی شده ؟ بیسکویتت شکسته … )

احساسات کودک درون

این همان وضعیتی است که وقتی مشکلی در رابطه  برای طرفین پیش می آید ، کودک درون یکی از طرفین یا دوطرف مستولی می شود ویک یاس جزئی در ارتباط را با مصیبتی بزرگ اشتباه می گیرد و  این طبیعت کودک درون است که به گریه می افتد، و نگاهی کودک مابانه به مشکلات زندگی دارد و هر مشکلی در ارتباط را به منزله بیسکویت شکسته می داند.

ارتباط پیچیده ترین کار انسانی است ، به طوری که دوموجود که یکروز با امید و عشق به هم پیوسته اند ، روز دیگر از پله های محضر طلاق بالا و پایین می روند و دلیل جداییشان ،ظلم،خشونت و نفرت از دیگری می باشد.

قرارداد ازدواج در بیشتر مواقع کار کودک است که عشق در نظرش یک احساس است نه کاری که باید بالغانه صورت پذیرد، شادی در نظرش چیزی است که در ارتباط با دیگری، باید بدست بیاورد نه اینکه حاصل نظام نوازشی مناسب و دوسویه باشد، افراد هر روز باید برای ایجاد عشق، صمیمیت و محبت در زندگی کوشش نمایند، و پر واضح است که هیچ عشقی بدون دانش ارتباطی و شناخت خود و دیگران تداوم نخواهد داشت.

خشم و عصبانیت والد درون

همسرم ،همیشه فراموش می کند که وسایلش را کجا گذاشته است.

همیشه کیف پول و کلید ماشینش را گم می کند.

مرتباً قرار ملاقاتهایش را از یاد می برد.

 صادقانه می گویم: بیشتر احساس می کنم که مادر او هستم تا همسرش.

 مدام تلویزیون تماشا می کند و می خورد.

کاشکی به خودش می آمد و بچه گانه رفتار نمی کرد.

حساب چکهایش را ندارد، صورتحسابهایش را هرگز به موقع پرداخت نمی کند و هنگامی که از او می پرسم چرا می گذارد که اوضاع تا به این حد بد شود، فقط می خندد و می گوید: ( آدم باید در لحظه ی حال زندگی کند )

بالغ درون

گفته های بالا مربوط به کسانی است که در ارتباط با اشخاص نابالغ می باشند. این اشخاص «بزرگ نشده اند» یا به عبارتی «بالغشان» شکل نیافته است. در اینجا منظورم کسی نیست که با «کودک» درون خود رابطه ی سالمی دارد و به او اجازه می دهد که گهگاهی بازیگوشی کرده و شاد و ماجراجو باشد. از دیدگاه «تحلیل رفتار متقابل»، مردها و زنهائی که این ضعف  را دارا هستند، دارای «بالغ» آلوده به «کودکی» هستند که از رفتار مسئولانه و سنجیده، طفره می رود و شرایطی را فراهم می آورد که در آن همسر او نقش «والد» را برای او ایفا کند.

وقتی که با شخصی غیرقابل اتکاء درگیر هستید ناگزیر نقش «والد» را برای او ایفاء خواهید کرد: مدام می بایست کارهایشان را به آنها یادآوری کنید، کارهایشان را برایشان انجام دهید و مدام نزد دوستان و خانواده تان به دلیل «ندانم کاریهایشان» عذر و بهانه بتراشید.

علی رغم این پندار شما که برای همسرتان مفید بوده اید و به او کمک کرده اید، حمایت «والدانه» از همسرتان رابطه تان را به رابطه ای ناسالم بدل خواهد کرد و دست آخر احساس خواهید کرد که عصبانی هستید و فریب خورده اید  وقطعاً خشم و انزجار فوق العاده ای نسبت به او در خود تلنبار خواهید نمود.

آیا پیراهن روانی شما ناجی است ؟ّ

چنانچه چنین شخصی را به زندگی خود جذب کرده اید، مهم است که به نقشی که خود نیز در این میان ایفا می کنید، نگاهی بیاندازید. در این گونه موارد که شما نقش «ناجی» را ایفا می کنید، شاید تلاش می کنید که او را یاری رسانید. شما با اینکار بهانه ای دارید تا از توجه و رسیدگی به خودتان سرباز زنید؛ چرا که مدام مشغول کمک به همسرتان هستید، و به گفته دکتر اریک برن شما در مرحله ای نقش ناجی را بازی و سپس به ستمگر تغییر نقش می دهید و اینجا رابطه با تنش روبرو می شود.

 می بایستی که از این بازی دست بکشید و بگذارید که همسرتان با عواقب و نتایج «بی مسئولیتی» خود مواجه گردد.در عوض باید او را به مثابه یک شخص نیازمند به تربیت بدانید و مسئولیت انتخاب خود را بپذیرید ،او را سرکوب نکنید بلکه با تشویق او در زمینه های توانمندی هایش شخصیتش را تقویت کنید او نیاز به فکر و تحلیل دارد و این فضا را شما باید در اختیار او قرار دهید .اگر چه شاید برخی اوقات نتایج خوبی را برای تفکرات خود نداشته باشد اما نیاز به تجربه و استقلال فکری دارد نه تحمیل نظرات و تصمیم گیری های شما .

جای خوشحالی است که نظریه تحلیل رفتار متقابل به شما کمک می کند با نقش های پیش نویسی بیشتر آشنا شوید،در واقع (والد – بالغ- کودک ) خود و طرف مقابل را تحلیل نمایید و در نهایت بالغ  شخصیت خود را برای تحلیل مسائل آزاد کنید.

بیشتر بدانید :

لینک های زیر (با متد TA ) به شما کمک می کند تا خودشناسی بیشتری از خودتان و دیگران بدست آورید و بتوانید روابطی سرشار از عشق برای خود بیافرینید.

ساختار شخصیت- سه حالت شخصیتی (والد -بالغ -کودک ) درTA

راهکار محبت و نوازش در برخورد با افراد دشوار -رویکرد تحلیل رفتار متقابل TA

ارتباط موثر و مدیریت تنش در رابطه با رویکرد تحلیل رفتار متقابل TA

مسیر اصلی زندگی و رسیدن به عشق و دگر دوستی از 5 مرحله زیر می گذرد:

1-خودآگاهی

2-خودشناسی

3-خودپذیری

4-خوددوستی

5-دگر دوستی

در واقع اگر از مرحله 4 گذر کنیم ، به مرحله 5 که دگر دوستی و عشق ومحبت به دیگران است دست خواهیم یافت

1-خودآگاهی

مسیر اصلی زندگی از خودآگاهی شروع می شود، آگاهی،  مهمترین قسمت زندگی تمام انسانها می باشد. زیستن آگاهانه ،یعنی من یاد می گیرم ریشه تمام مشکلاتم ، در ارتباطاتم را در وجود خودم جستجو کنم،وقتی ما مسئولیت تمام و کمال زندگی را می پذیریم، بیشتر مشکلات در ارتباطات بین فردی، به آسانی حل می شود.

2-خودشناسی

در مرحله خودشناسی چرایی احوال و چرایی رفتارهای خودمان را پیدا می کنیم، دلیل زودرنج بودنمان، دلیل نفرت، کینه و خشمی که گاهی نسبت به دیگران داریم،دلیل حسادت درونی، که آتشی در درون ما شعله ور می کند، را پیدا خواهیم کرد. و یاد می گیریم هر روز با خودشناسی بیشتر احوال و رفتار خودمان را مورد بررسی قرار دهیم تا بتوانیم من بهتری از خودمان بسازیم.

3-خودپذیری

در مرحله بعد از خودشناسی، وارد مرحله خودپذیری می شویم، مرحله ای که کم کم یاد میگیریم به صلح درونی با خودمان برسیم ، سایه های وجودی مان را بشناسیم و بپذیریم، تا آنجا پیش می رویم که عزت نفس ما، آجر به آجر ساخته می شود.

4-خوددوستی

بعد از مرحله خودپذیری به خوددوستی می رسیم، مرحله ای که به همان پرنسس و شاهزاده ای تبدیل می شویم که از روز اول در تقدیر ما نگاشته شده بود، ولی به واسطه پیش نویس زندگی در دوران کودکی، از نقش اصلی زندگی خود دور شدیم، در این مرحله یاد می گیریم، نمایشنامه روانی زندگیمان را دوباره از نو بنویسم و به اصل وجودی خود متصل شویم.

5-دگر دوستی (عشق )

وقتی از چهار مرحله خودآگاهی ، خودشناسی ، خودپذیری و خوددوستی میگذریم به مرحله پنجم که دگر دوستی است راه پیدا می کنیم.

عشق حقیقی به دیگران در ما جوانه می زند، عشقی که نه از سرنیاز، نه از سر تنهایی، نه از سر گمشدگی و نه از سر بی پناهی می باشد ، عشقی که  واقعی ست ، عشقی که اول در وجود خودمان جوانه زده، رشد کرده و حالا  راهی برای ورود به وجود دیگری (از درون به بیرون) پیدا می کند. اینجاست که عشق معنای واقعی خود را می یابد.

دوره جامع تحلیل رفتار متقابل TA در 17 جلسه به شما کمک می کند خودشناسی بیشتری از خود پیدا کنید و روابط خود را با دیگران بهبود بخشید